Gümrük Müşaviri Nedir?
Gümrük Müşaviri 4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nda öngörülen şekilde dolaylı temsilci sıfatıyla eşyanın Gümrükçe Onaylanmış Bir İşlem veya Kullanıma tabi tutulmasına ilişkin faaliyetler içerisinde bulunmaya yetkili kişidir. Gümrük Müşavirleri her türlü gümrük işlemini takip ederek sonuçlandırabilirler.
Başka bir deyişle Gümrük Kanunu’nda işaret edilen gümrük beyanlarını dolaylı temsilci sıfatıyla (dış ticaret erbabının hesabına) yapmaya yetkili kişilerdir.
Vekaletname; Gümrük Müşavirlerinin iş takibi (dolaylı temsilci sıfatıyla işlem yapabilme) yapabilmesi için Gümrük Kanunu’nda belirtilen şartları taşıyan bir vekaletname ile görevlendirilmesi gerekir. Çünkü Gümrük Müşavirinin içinde bulunacağı faaliyetlerin konusunu oluşturan eşyanın mülkiyeti (eşyanın sahipliği) dış ticaret erbabına aittir. Konusunu mülkiyetin oluşturduğu her hususta olduğu gibi dış ticaret erbabı gümrük işlemlerinin yapılabilmesi için Gümrük Müşaviri Yetki Belgesi bulunan bir Gümrük Müşavirini vekaletname ile ayrıca yetkilendirmelidir. (Bir dava için bir avukatın yetkilendirilmesi gibi)
Gümrükçe Onaylanmış Bir İşlem veya Kullanım; Gümrükçe Onaylanmış Bir İşlem veya Kullanım deyimi teknik bir deyim olsa da anlaşılması kolaydır. 5 (beş) çeşit Gümrükçe Onaylanmış Bir İşlem veya Kullanım Mevcuttur.
1- Eşyanın Bir Gümrük Rejimine tabi Tutulması
2- Eşyanın Bir Serbest Bölgeye Konulması
3- Yeniden İhracat
4- Eşyanın Tasfiyeye Tabi Tutulması
5- Eşyanın İmhası ve Terk
Hızlı Kargo Taşımacılığı; hızlı kargo taşımacılığı adı verilen sisteme konu olacak eşyaların gümrük işlemlerinin takip edilip sonuçlandırılmasını posta idareleri ve hızlı kargo yetkisine sahip firmalar yapabilmektedir. Türkiye’de yaşayan bir kişiye hızlı kargo taşımacılığıyla gelen eşyaların sınırı 30 kg ve 22 avro (eur) dur. Bu sınır kişisel olarak kullanılabilecek kitap veya benzeri basılı yayınlar için 150 avro (eur) dur. Türkiye’den ihraç edilen ürünler için ise bu sınır 150 kg ve 7.500 avro (eur) dur.
Gümrük Müşavirine Yetki Vermeden Gümrükte İşlem Yapılır Mi?
Türkiye vatandaşı olan herkes gümrüklerde işlem yapabilir. Bir dış ticaret erbabı gümrükte kendi işlemini yapabileceği gibi bir Gümrük Müşavirine yetki vermek suretiyle de işlemlerini yapabilir. Dış ticaret erbabının kendisinin veya bir çalışanının gümrüklerde işlem yapabilmesi için doğrudan temsil sıfatıyla yetkilendirilmesi gerekir. Bir Gümrük Müşavirine yetki verilmesi durumunda ise Gümrük Müşavirinin dolaylı temsilci olarak yetkilendirilmesi anlamını taşımaktadır.
Doğrudan Temsil; doğrudan temsil durumunda doğrudan temsilci başkasının adına ve hesabına işlem yapıyor demektir. Kişinin kendi firması da olsa bu firma farklı bir tüzel kişilik olduğundan firma sahibi gerçek kişi olarak tüzel kişinin doğrudan temsilcisi sıfatını taşıyacaktır.
Dolaylı Temsil; dolaylı temsil durumunda dolaylı temsilci sıfatı Gümrük Müşavirleri ait bir tanımlamadır. Dolaylı temsilci sıfatıyla gümrüklerde işlem yapabilmek için Gümrük Müşavirliği Yetki Belgesine sahip olunmalıdır. Dolaylı temsil durumunda gümrük müşaviri kendi adına, ancak başkasının hesabına hareket ediyor demektir. Bu gümrük müşavirinin yaptığı işlemlerde kendi sorumluluğunun da bulunduğunu anlatan bir tanımlamadır.
Müteselsil Sorumluluk; Gümrük Müşavirleri beyanını gerçekleştirdikleri eşyaların vergi kaybına neden olacak durumların bildiği veya bilmesi gerektiği hallerde ortaya çıkan sonuçlardan tüzel kişilikle birlikte müteselsil (sırayla/zincirleme) sorumludurlar.
Gümrük Müşaviri Nasıl Olunur?
Gümrük Müşaviri olabilmek bir süreç gerektirmektedir. Gümrük Müşaviri olabilmek için öncelikle Türk vatandaşı olmak gereklidir. Medeni hakları kullanım ehliyetine sahip bulunmak ve kamu haklarından mahrum bulunmamak gerekir. Ayrıca affa uğramış olunsa bile ağır hapis veya 5 (beş) yıldan fazla hapis, kaçakçılık, zimmet, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma vb. yüz kızartıcı suçlar ile resmi ihaleye ve alım satımlara fesat karıştırma veya devlet sırlarını açığa vurma, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından hüküm giymemiş ve ceza veya disiplin soruşturması sonucunda memuriyetten çıkarılmamış olmaları gerekir.
Hangi Okullardan Mezun Olunmalı; Gümrük Müşaviri olabilmek için hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi, siyasal bilgiler ve endüstri mühendisliği bölümlerinden lisans seviyesinde (4 yıllık) mezun olmak gerekir. Farklı bir bölümden lisans seviyesinde mezun olunması durumunda sayılına bu bölümlerden yüksek lisans yapmış olmak yada ön lisans (2 yıllık) eğitimi veren gümrük, dış ticaret ve Avrupa Topluluğu konularında uzmanlık programı olan meslek yüksek okullarından mezun olunabilir.
Önce Gümrük Müşaviri Yardımcılığı; Türk vatandaşı olmak ve gerekli hukuki düzeye sahip olmak ve ardında gerekli okullardan mezun olmak Gümrük Müşaviri olabilmenin yalnızca şekil şartlarını oluşturmaktadır. Sayılan bu şartların taşınması ve ardından bir Gümrük Müşavirinin yanında 1 (bir) yıl boyunca staj yapmak gerekmektedir. Staj süresi tamamlandıktan sonra yapılacak gümrük mevzuatı, ve gümrüğe ilişkin iktisadi, ticari ve mali konuları kapsayan sınavda başarılı olmak gerekir. Sınavda başarılı olan kişilere Gümrük Müşavir Yardımcısı İzin Belgesine sahip olacaklardır.
Gümrük Müşaviri Olmak; Gümrük Müşavir Yardımcılığı sınavında başarılı olan kişiler Gümrük Müşavir Yardımcısı İzin Belgeleriyle 2 (iki) yıl boyunca bir Gümrük Müşavirinin yanında çalışmak zorundadırlar. İki yıllık zorunlu stajını tamamlayan kişiler, gümrük mevzuatı ve gümrüğe ilişkin iktisadi, ticari ve mali konuları kapsayan sınavda başarılı olmaları durumunda Gümrük Müşaviri İzin Belgesi sahibi olmaya hak kazanırlar.
Gümrük Müşavirliği Sınavı iki basamak şeklinde yapılmaktadır. İlk basamakta gümrük mevzuatı ve gümrüğe ilişkin iktisadi, ticari ve mali konuları kapsayan yazılı bir sınav yapılmaktadır. İkinci basamak gümrük tarifesi, gümrük işlemlerine dair uygulama konuları ve genel kültür konularını da içine alan sözlü mülakat şeklindedir.
Gümrük Müşaviri Nasıl Olunur?
