Gümrüğün harikalarını saymakla bitmez. Yazımızda, Dünya’nın yedi harikasından esinlenerek, gümrüğün yedi harikasından bahsedeceğiz.
Dünyanın yedi harikası; eski dilde acaib-i seb'a-i alem, tamamı insanoğlu tarafından inşa edilmiş, olağanüstü antik yapı ve yapıtlardır. Ayrıca Antik Dönemin Yedi Harikası adıyla da bilinir.
İlk olarak MÖ 5. yüzyılda tarihçi Heredot tarafından ortaya atılan bir kavramdır. Günümüzde geçerli kabul ettiğimiz yedi harika listesi, MÖ 2. yüzyılda son şeklini almıştır.
Keops Piramidi;
Giza Piramitleri'nin üçü birden Dünyanın Yedi Harikası listesine dahil değildir. Piramitlerden sadece Keops Piramidi bu listeye girmiştir. Keops Piramidi, 4. Hanedanlık zamanında MÖ 2560 yılında Firavun Khufu (Keops) tarafından yaptırıldı. Keops Piramidi ilk inşa edilen olmasına rağmen dünyanın yedi harikası arasında günümüzde ayakta duran tek yapıdır.
Babil’in Asma Bahçeleri;
MÖ 7. yüzyılda Babil kralı Nebukadnezar tarafından yaptırılmıştır. Babil'in çorak Mezopotamya çölünün ortasında, ağaçlar, akan sular ve egzotik bitkilerin bulunduğu çok katlı bir bahçedir. Coğrafyacı Strabo'nun 1. yüzyıldaki tanımına göre;
Bahçeler birbiri üzerinde yükselen büyük direklerden oluşuyordu. Bunların içleri çukurdu. Büyük bitkilerin ve ağaçların yetişebilmesi için toprakla doldurulmuştu. Kubbeler, sütunlar ve taraçalar pişmiş tuğla ve asfalttan yapılmıştı.
Yüksekteki bahçeleri sulamak için Fırat Nehri'nden zincir pompalarla su yukarılara çıkarılıyordu. Bu şekilde üst seviyelere taşınan su, bahçeleri sulayarak teraslardan aşağıya yukarı çıkarılıyordu. Söylentiye göre Nebukadnezar bu yapıyı sıla hasreti çeken karısı Semiramis için yaptırmıştır
Zeus Heykeli;
MÖ 450 yıllarında, adına olimpiyat oyunları düzenlenen Tanrıların kralı Zeus için, Olimpiyatlar'a ismini veren Olimpia'da yapılmıştır.
Zeus Heykeli, bir tahta iskelet üzerine altın, fildişi ve metal parçalar yerleştirilerek Partenon'un içinde yapılmıştır. Büyük bir yangın sonucunda yok olmuştur.
Rodos Heykeli
32 metre yüksekliğinde, demir ve taşla desteklenmiş bronzdan yapılmış bir heykeldir. Rodoslular tarafından Güneş Tanrısı Helios'a ithafen yapılmıştır. Yapılışından yok oluşuna kadar yalnızca 56 yıl geçmesine rağmen, Rodos Heykeli dünyanın yedi harikasından biri olmayı başarmıştır.
Bunun en büyük sebebi, devasa bir heykel olmasının yanı sıra Rodos adasındaki insanlar için beraberliğin simgesi olması idi. Rodos Heykeli’nin yapılması tam 12 yıl sürmüş ve heykel MÖ 282 yılında bitirilmiştir. Liman girişinde bulunan heykel MÖ 226 yılında bir deprem sonucunda en zayıf noktası olan dizinden kırılmıştır.
İskenderiye Feneri;
Tehlikeli kıyı şeridi boyunca gemicileri yönlendirmek amacı ile Mısır'ın İskenderiye kenti kıyısındaki Faros (Pharos) adasında yapılmıştır. Proje Büyük İskender'in komutanları Ptolemy Soter zamanında MÖ 290 yılları sonunda başlamış, ölümünden sonra oğlunun hükümdarlığı zamanında bitirilmiştir. Şehrin batı limanında bulunan fener yaklaşık 166 m yüksekliğindedir.
Sadece harikaların değil bugüne kadar yapılmış fenerlerin de en yükseğidir. Gemicilik için güvenli bir ortam sağlamak isteyen Yunan tüccar Sostratus tarafından finanse edilmiştir. Fener'in en gizemli yanı, gündüzleri bile güneş ışığını denize yansıtmak amacı ile tasarlanmış cilalı bronz aynalarıydı.
Kral Mausollos'un Mezarı;
Kral Mausollos için karısı ve kız kardeşi tarafından yaptırılmış bir mezardır. Bodrum civarında yapılmış ve yapımı MÖ 350 yılında tamamlanmış. Tabanın üstünde kenarları heykellerle süslenmiş basamaklı bir podyum bulunuyordu.
Süslü su mermerinden yapılmış lahit ve mezar odası, podyumun üstünde bulunuyordu ve İyonya tarzı kolonlarla çevrilmiştir.
Artemis Tapınağı;
Efes'te bulunan tapınağın temelleri MÖ 7. yüzyıla dayanmaktadır. Pazar yeri ve dini müessese olarak kullanılıyordu. Tanrıça Artemis'e ithaf edilmiş tapınak Efes19 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'te milattan önce 550 yıllarında tamamlanmıştır.
Tapınak tamamen mermerden inşa edilmiştir. Dünyanın yedi harikasından biri sayılan tapınaktan geriye bugün sadece bir iki mermer parçası kalmıştır.
Gelgelelim Gümrüğün yedi harikasına;
Birinci harika; vergi kaybına neden olan işlem gerçekleştirilmiş ve bu aykırılıkların gümrük idaresince tespit edilmesinden önce beyan sahibince bildirilmesi durumunda söz konusu cezalar yüzde on nispetinde uygulanır. (GK 234/3)
İkinci harika; eşyanın ithali sırasında ticari mahiyet arz etmeyen numuneler; önemli değeri olmayan numunelik eşya ve modeller,basılı reklamcılık dökümanları, reklamcılık amacına yönelik malzemeler, bir ticari fuarda veya benzeri bir faaliyette kullanılan veya tüketilen ürünler gümrük vergilerinden muaftır. (GK 167/8-d)
Üçüncü harika; fazla mesai ve memur yolluk giderleri Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 21 inci maddesi kapsamında gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar yapılan ödemelerin dışında olduğu için tescilden sonraki fazla mesai ve memur yolluk giderleri KDV matrahına dâhil değildir.
Dördüncü harika; hiç alınmayan veya eksik alınan vergiler için zaman aşımı gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihten itibaren üç yıldır.İşlemin gerçekleştirildiği her doğan gün için zamanaşımı işlemektedir. Şu kadar ki, gümrük yükümlülüğünün doğduğu olayla ilgili olarak dava açılması zaman aşımını durdurur. (GK 197/2)
Beşinci harika; ithalatta (serbest dolaşıma giriş, geçici ithalat, dâhilde işleme, gümrük kontrolü altında işleme rejimlerinde) gümrük idaresine ibraz edilecek yurtdışında düzenlenmiş faturalarda, Yönetmelik maddesinde yer alan bilgilerin bulunması yeterli olup imza, kaşe gibi ulusal mevzuatımızın gerektirdiği unsurlar aranmamaktadır.
Altıncı harika; gümrük idaresi vergi kaybına veya ceza uygulaması esnasında ceza takdirini göz önünde bulundururken; eşyanın, gümrük tarife istatistik pozisyonu konusunda yeterli bilgi bulunmadığı takdirde eşyanın girdiği tarife pozisyonundaki en düşük vergi oranını esas alır.(GY 582/1)
Yedinci harika; Gümrük idaresinde gümrük başmüdürü, gümrük muhafaza başmüdürü, gümrük uzmanı, kontrolör, gümrük müfettişi, daire başkanı ve daha üst görevlerde en az on yıl çalışmış olanlardan, görevlerinden istifa eden veya emekliye ayrılanlar, sınav ve staj koşuluna bağlı olmaksızın gümrük müşaviri olmaya hak kazanırlar.(GK 228/2-b)
Dünyanın Yedi Harikasından sadece Keops Piramidi ayakta kalmasına rağmen Gümrüğün yedi harikası cari olarak devam etmektedir. Çalışmaları devam eden taslak Gümrük Kanunu’nda yeni harikaların artırılması dileklerimle.
M. Altay YEGİN
Gümrük Müşaviri
Kaynakça:
• 4458 Sayılı Gümrük Kanunu
• 27369 (Mükerrer) Sayılı Gümrük Yönetmeliği
• Gümrükler Genel Müdürlüğü 13218 Sayı ve 11.07.2013 Tarihli Yazısı
• Gümrükler Genel Müdürlüğü 2014/18 Sayılı Genelge
• Wikipedia
