İhracata Dair

Giderek küreselleşen dünyamızda işletmelerin artık çok daha fazla rakipleri bulunmaktadır. Hemen her ülke kendi ülkesinde mukim bir işletmenin global pazarda kendisine yer edinmesi, global pazarda tutunması ve sonuç olarak ülke ekonomisine döviz girdisi sağlaması amaçlarıyla işletmelerine ihracat yapması için bir çok destekler de sağlamaktadır.

Ülkemiz ekonomisi açısından, ülkemizde bulunan işletmelerin kendi iç pazarımızın dışındaki pazarlarda yer edinerek, o pazarlara ürün satması dolayısıyla ihracat yapmaları ülkemiz ekonomisi için büyük önem arz etmektedir.

Böylelikle; ülkemizde yerleşik firmalar ihracat sistemine dahil olacak olup, ülkemize döviz girdisi sağlaması sonucunun yanında, ülkemizdeki istihdama, milli gelire, üretime çok büyük faydalar sağlayacaklardır.

İHRACAT KAVRAMININ TANIMI

Genel anlamda ihracat; Bir ülkede üretilen mal veya hizmetin o ülke dışında farklı bir ülkedeki işletmeye, kamu kurumuna yada gerçek kişilere yürürlükte bulunan mevzuat hükümleri çerçevesinde satılmasıdır diyebiliriz. Tabi bunların yanında 3065 sayılı KDV Kanununa madde 12’ye göre: Teslim yurt dışındaki bir müşteriye veya bir serbest bölgedeki alıcıya veya 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununun 95 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasına göre faaliyette bulunan gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara veya bunların depolarına ya da yetkili gümrük antreposu işleticisine yapılmalı veya mallar yetkili gümrük antreposu işleticisine tevdi edilmelidir (3065 Sayılı KDV Kanunu Madde:12).Denilmekte olup, bu anlamda iç piyasada üretilen bir ürünün serbest bölgeler ile Ülkemizdeki hava, deniz, kara hudut kapılarında açılarak işletilmesine izin verilen Gümrüksüz Satış Mağazalarında satılmak üzere bu mağazalar veya bunların depolarına yapılan teslimlerde ihracat sayılmaktadır.

Yukarıdaki tanımlardan da anlaşılacağı üzere Serbest bölge statüsündeki yerlere mal gönderilmesi de bir ihracat işlemi sayılmaktadır. Bunun temel nedeni, serbest bölgelerin bir ülkenin siyasi sınırları içinde olmakla birlikte gümrük sınırları dışında yer almasıdır.(Cantekin, Dış Ticaret ve Finansmanı 2014 s.87).

İhracat; bir malın yürürlükteki ihracat mevzuatı ile gümrük mevzuatına uygun şekilde Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere çıkarılması veya Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı (Mülga Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı)’nca ihracat olarak kabul edilecek sair çıkış işlemleridir

Fiili ihracat ise; ’’İhraç konusu malın gümrük mevzuatı hükümleri çerçevesinde, muayenesinin yapılıp taşıta yüklenmesini, bir yerden veya muhtelif yerlerden bir defada veya kısım kısım gelmekte olan dökme veya diğer eşyalarda yükleme işleminin tamamlanması veya gümrük mevzuatınca fiili ihracat olarak kabul edilecek sair çıkışlar’’ olarak tanımlanmıştır (Onursal, Mevzuat ve Teknik Yönleri ile İhracat ve İthalat İşlemleri, 2017 s.69).

İHRACATIN İÇERİĞİ

Bugün dünyanın en çok ihracat yapan ülkesi Çin’dir. Bunun yanında Çin şuanda Birleşmiş Milletler verilerine göre dünyanın en kalabalık nüfusuna sahiptir aslında bu çok yüksek bir nüfusa bakmanın çok zor olacağı penceresinden duruma baktığımızda olumsuz bir durum gibi algılansa da özellikle son çeyrek asırdır yaptığı atılımlarla birlikte Çin dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olma statüsünü kazanmıştır. Hiç şüphesiz Çin’in bu büyümesinin temel kaynağı üretim ve ürettiği malları ülkesinin sınırları dışındaki ülkelere satarak ihracat yapmasıdır.

Böylelikle Çin tüm dünyaya geleneksel anlamda dışa kapalı olan bir ekonominin doğru planlamalar ve stratejilerle nasıl bir üretim ve bunun paralelinde nasıl bir ihracat merkezine dönüşebileceğini kanıtlamış olmuştur.

İhracat kavramı işletme bilimleri açısından incelenirse; ihracat aslında bir uluslararası pazarlama çalışmasıdır ve uluslararası pazarlara mal ve hizmet arz etmenin en eski ve geleneksel yoludur. Aynı zamanda ihracat işletmelerin uluslararasılaşma stratejilerinden de biridir (Canıtez, Uygulamalı Gümrük Mevzuatı, 2021 s.43).

İhracatçı: 06.06.2006 tarihli ve 26190 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İhracat Yönetmeliği’ne göre; İhraç edeceği mala göre ilgili İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine üye olan, vergi numarasına sahip gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişilik statüsüne sahip olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat hükümlerine istinaden hukuki tasarruf yapma yetkisi tanınan ortaklıklar şeklinde açıklanmaktadır (İhracat Yönetmeliği Madd:4).

Günümüzde ticari olarak sınırların ortadan kalkması ve gelişen teknoloji ile birlikte gelişmiş bir iletişim ağı bulunmaktadır. Bu sayede Dünyanın herhangi bir yerindeki herhangi bir üreticinin ürettiği bir üründen dünyanın farklı bir noktasındaki bir tüketici tarafından haberdar olabilmesi artık çok daha kolay hale gelmiştir.

Dünyada her geçen gün ekonomik dengeler değişebilmektedir. Bugünün orta ölçekli ekonomiye sahip bir ülkenin yarının daha büyük ölçekli ekonomiye sahip bir ülke olabilmesi; o ülkenin üretmiş olduğu ürünlerin katma değerinin yüksek olmasıyla ve ayrıca bu ürünleri ülkesi dışındaki pazarlara da satarak ülkesine döviz girdisi sağlamasıyla doğru orantıdadır.

Bu çerçevede ülkemizin çok genç bir nüfusa sahip olduğu ve bu nüfusun istihdam edilebilmesi böylelikle ülkemizdeki işsizliğin daha da azalması ancak ve ancak üretimle ve dolayısıyla yeni iş sahalarıyla mümkün olacaktır. Tabi ki tek başına üretimin yeterli olmayacağı üretilen her ürünün ülkemiz dışındaki pazarlarda da satılması, kendine yer edinerek o pazarlarda tutunabilmesi gerekmektedir.