Neden Firmalarda YYS Departmanı Olmaz?

Son Güncellenme Tarihi: 23.09.2022

Mehmet Altay YEGİN

Gümrük Müşaviri

Gümrük basitleştirmeleri açısından dış ticaret firmaları 07.07.2009 tarihini milat olarak benimsemiştir. Miladın başlangıcı 5911 sayılı Kanunla 4458 sayılı Gümrük Kanunun 5/A maddesinin 1 inci fıkrasına aşağıda yer alan hükmün eklenmesi ile başlamıştır.

“Yetkilendirilmiş yükümlüler, kolaylaştırılmış emniyet ve güvenlikle ilgili gümrük kontrollerinden veya gümrük mevzuatının öngördüğü basitleştirilmiş uygulamalardan faydalanır.”

2009 sonrası dört yıl boyunca yapılan teknik alt mevzuat çalışmaları sonucunda 10.01.2013 tarihinde “Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği” yayımlandı ve anılan Yönetmelikte sıralanan şartları sağlayan firmalara prestij sertifikası düzenlenmeye başlandı.

İlk yedi yılda YYS’ye sahip olan firma sayısında şöyle bir gelişme yaşandı:

·         2013: 5 firma
·         2014: 13 firma
·         2015: 1 firma
·         2016: 26 firma
·         2017: 164 firma
·         2018: 190 firma
·         2019: 75 firma

Ticaret Bakanlığı verilerine göre, Eylül ayı itibarıyla Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası sahibi firma sayısı ise 639’a ulaşmıştır. Anılan sertifikanın kazanımının zor, kaybetmenin kolay olduğu tüm paydaşlar tarafından biliniyor. Yüklenilen bu sorumluluklar çerçevesinde, dış ticaret erbabının sertifika temini sonrasında işletmede sürekli bulunması gerekli unsurları takip etmeleri ve ihlal bildirimlerini zamanında yapmaları önem arz ediyor.

YYS temini sonrası gümrük ve dış ticaret departmanlarını ilgilendiren tüzel kişilik yasal sorumluluklarını şöylece sıralayabiliriz:

·         Bir yıl içerisinde işlem gören gümrük işlemlerine ait geriye dönük sonradan kontrolünü gerçekleştirmek,
·         Yılda bir kez ‘Gümrük ve Dış Ticaret Mevzuatı’ eğitiminin alınmasını sağlamak,
·         Gümrük ve dış ticaret ihlallerini gecikmeksizin ilgili gümrük idaresine bildirmek,
·         Üç yılda bir kez ‘Uluslararası Ticarette Emniyet ve Güvenlik Tedbirleri’ eğitiminin alınmasını sağlamak,
·         Sertifika kapsamında gerçekleştirilen bir yıllık gümrük işlemlerinin yıllık faaliyet raporuna bağlanması,
·         Beş yılda bir ön izleme ve yerinde izleme kapsamında başvuru belgeleri ile Ek-2 soru formunu güncellemek,
·         ISO 27001 ve ISO 9001 kalite belgelerine ait süre takibini gerçekleştirmek olarak sıralanmaktadır.
·         Sertifikada kayıtlı bilgiler, tesislerin fiziki yapısı, yetkiler, iştigal alanında değişiklik olması durumunda bağlı bulunulan Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğüne bildirimde bulunmak,
·         Yönetim kurulu üyeleri, sermayesinin yüzde on ve fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz çalışanlarının da değişiklik olması durumunda bağlı bulunulan Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğüne bildirimde bulunmak.

Bir YYS sahibi firmanın izlemekle yükümlü olduğu gümrük ve dış ticareti ilgilendiren yürürlükteki mevzuatı da şöyle sıralayabiliriz:

·         Kanunlar: 441 adet
·         Kanun Hükmümde Kararnameler (KHK) :18 adet
·         Yönetmelikler: 260 adet
·         Tebliğler:765 adet
·         Genelgeler: 943 adet
·         Tasarruflu yazılar: 7.811 adet.

Bir başka anlatımla, YYS sahibi bir firma toplamda 10.238 adet cari mevzuat hükümlerine uymakla yükümlüdür.

Bu bilgiler ışığında sorunun yeniden değerlendirilmesinde fayda var. Sertifika sahibi dış ticaret firmalarında YYS departmanı kurulması artık kaçınılmaz bir hale mi geldi? Bana göre bu sorunun yanıtı: evet geldi.

Bu kadar geniş kapsamlı bir mevzuatı güncel olarak izlemek ve firmanın sorumluluklarını sıkı takip edebilmek için firmaların organizasyon şeması içerisinde ‘YYS Departmanı’nın: uzmanlaşmış, güçlü ve bağımsız bir yapı içerisinde olmasının sağlanması gerektiği düşünülmektedir.

M. Altay YEGİN

Gümrük Müşaviri