Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası (YYS) başvuru şartları arasında yer alan EK-2 soru formu/öz değerlendirme formu gümrük işlemlerine konu veya olacak eşyanın işlemlerinin gerçekleştirildiği başka firmaya ait tesislerdeki işlemler yok ise toplam 12 bölümden oluşmaktadır.
12’nci Bölüm “Kriz Yönetimi” başlığı altında, eşya güvenliğini etkileyebilecek herhangi bir olumsuz durumun ortaya çıkması halinde yapılacak işlemler ve alınacak güvenlik önlemlerini belirlemektedir.
Talep edilen unsurları ve yapılması beklenen çalışmaları şöyle sıralayabiliriz:
• Terörizm, kaçakçılık, insan kaçakçılığı, organize suç ve diğer güvenlik ihlallerini arttırabilecek durumların tespiti için risk analiz raporu düzenlenmesi,
• Eşya güvenliği ile ilgili kriz yönetimi planının varlığı,
• Kriz yönetimi konusunda personele bu alanda halen ya da geçmişte görev yapan ve mesleki yeterliliği olan kişiler tarafından eğitim alınmasının sağlanması,
• İş idaresinin devamlılığı için iş sürekliliği planı,
• Acil durum yetkilileri ve bu kişilerin irtibat bilgileri,
• Acil durumların neler olduğunun belirlenmesi,
• Acil durum ekiplerinin acil durum anındaki görev ve sorumluluklarının belirlenmesi,
• Acil durum tatbikatlarının gerçekleştirilmesi,
• Kriz yönetimi planları düzenli olarak güncellenmesi,
• Kriz sonrası riskli durumlar raporlanmakta, bu durumların çözülmesi ve tekrarının önlenmesi için çalışmalar yapılması.
Kriz yönetimi bu alanda halen ya da geçmişte görev yapan ve mesleki yeterliliği olan kişiler tarafından düzenlenen “Güvenlik Risk Analiz Raporu” vücut bulmaktadır. İşe başvuru öncesinde var ise aksaklıkların tespit edilmesi ile başlanmalıdır.
Güvenlik risk analizi raporunun kontrol başlıkları şunlardan oluşmaktadır:
• Tesis dış duvar ve teller
• Tesis giriş ve çıkış noktaları
• Geniş ve bitişik alan riskleri
• Yakın çevre riskleri
• Doğal afet, yangın, sel
• Hırsızlık
• Sabotaj
• Organize Suç, Kaçakçılık ve İnsan Kaçakçılığı
• Terör
• Güvenlik görevlisi sayısı
• Giriş-Çıkış kapı sayısı
• Tesis dış çevresi
• Güvenlik kameraları ve aydınlatma
• Tesiste çalışan personel sayısı
• Arazi yapısı, konumu ve sağlanmış dış çevre etkileşimi.
Kontrolü gerçekleştirilen tüm başlıklar için genel tehditlerin derece ve seviyelerinin belirlenmesi; akabinde, her bir başlık için aksiyon alınması gerekmektedir.
Seviyelere örnek vermek gerekirse:
• 6.SEVİYE ÇOK AĞIR RİSK
• 5.SEVİYE AĞIR RİSK
• 4.SEVİYE ORTA DERECEDE RİSK
• 3.SEVİYE DÜŞÜK DERECEDE RİSK
• 2.SEVİYE ÇOK DÜŞÜK DERECEDE RİSK
• 1.SEVİYE RİSK YOKTUR
Dünya Gümrük Örgütü tarafından “SAFE Çerçevesi” diye nitelendirilen “Küresel Ticaretin Kolaylaştırılması ve Güvenliğinin Sağlanmasına Yönelik Standartlar Çerçevesi” güvenlik önlemlerinin temelini oluşturmaktadır. Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası almaya aday firmaların: gelişmiş güvenlik seviyeleri ve güvenlik verimliliği bu standartlara göre belirlenmektedir.
Belirlenen risklerin ivedi çözümlenmesi ve bunların tekrarının önlenmesi için çalışmalar yapılması gerekmektedir. Ayrıca EK-2 soru formunun bilgilendirme sekmesinde belirtildiği gibi, firma hakkında üçüncü kişilerin bilmesi elzem olmayan, gizli mahiyette bilgiler içeren belgelerin (güvenlik planı, kamera planı, ürün reçetesi, acil durum eylem planı, risk analizi raporu vs.) soru formu ekine eklenmemesi gerektiğinin de bilinmesinde fayda vardır.
Sertifika başvurusu gerçekleştirecek tüm firmalara ‘Kriz Yönetimi’ kontrol sonuçlarında ‘1. Seviye’ başarılar dilerim.
M. Altay YEGİN
Gümrük Müşaviri
